İran Ermənistanı niyə dəstəkləyir?


Digərləri 27 Dek 2022 13:43:00 500 0

İran Ermənistanı niyə dəstəkləyir?

Tarixən böyük imperiyaların diqqət mərkəzində olan Cənubi Qafqaz yüz illərdir ki, bu statusunu qoruyub saxlayır. Avropa ilə Asiyanin kəsişməsində yerləşdiyi üçün bu ərazilərə imperiyaların çıxışı olub. Bu səbəbdən tarix boyu bölgə davamlı olaraq böyük güclərin hücumlarına məruz qalıb. Təəssüf ki, müasir dövrdə Rusiya, İran kimi nəhəng dövlətlər gözlərini bu torpaqlardan çəkmirlər.

Son.az Peacecom.org saytına istinadən xəbər verir ki, 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı müharibəyə başlayan və bu günə qədər davam edən Putin Rusiyası son vaxtlar Azərbaycan-Ermənistan sərhədində baş verənlərə ya ümumiyyətlə reaksiya vermir, ya da müşahidəçi mövqeyi seçməyə çalışır. İrana gəldikdə, bu rejim Ermənistanı dəstəkləyərək, əhalisinin diqqətini yayındırmaq üçün Azərbaycana qarşı sərt tədbirlər görməyə çalışır. İranın Ermənistanı dəstəkləməsinin bir neçə əsas səbəbi var.

Birincisi, Azərbaycan qorxusu və onun güclənməsidir. İranın işğal etdiyi Güney Azərbaycan torpaqlarında yaşayan Azərbaycan türkləri üçün güclü Azərbaycan daha cəlbedicidir. Nəzərə alsaq ki, orada məskunlaşmış azərbaycanlılar həmişə bütöv və vahid Azərbaycan görmək istəyiblər, bu fürsət onlar üçün arzuolunandır. Onların Azərbaycana qoşulmaq istəyi İranı həmişə narahat etdiyi üçün Azərbaycanın güclənməsi ona sərf etmir.

İkinci əsas səbəb İsraillə Azərbaycan arasında hərbi əməkdaşlıqdır. Məlumdur ki, İsrail İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycanın əsas hərbi təchizatçılarından biri olub. İran xüsusilə Təl-Əvivdə Azərbaycan səfirliyinin açılmasından sonra bu iki ölkə arasında yaxınlaşmanın buna qarşı çıxacağını düşünür və hətta Azərbaycanı və azərbaycanlıları İsrail kəşfiyyatına dəstək verməkdə ittiham edir.

Üçüncü səbəb isə Türkiyənin regiona Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin güclənməsi fonunda daxil olmasıdır. İran bölgəyə yeni dövlətin gəlməsinin əleyhinə olduğu üçün bu ittifaqın qarşısını hər şəkildə alır.

Dördüncü əsas səbəb Ermənistanın İran üçün xarici dünyaya çıxış rolunu oynamasıdır. İranın heç bir qərb ölkəsi ilə normal münasibət qurmaması onların qısqanclıqdan Azərbaycanı şərq təmsilçisi kimi qəbul etməmələrinə gətirib çıxarır və bu da Türkiyə ilə gərginliyi artırır, İranı Ermənistandan asılı vəziyyətə salır. Bundan başqa, Ermənistan İran vətəndaşları üçün gözəl qaçış rolunu oynayır. Spirtli içkilərin qadağan olunduğu ölkələrin vətəndaşları üçün Ermənistan yaxşı yerdir.

Beləliklə, İranın niyə həmişə Ermənistanı dəstəklədiyi aydın olur. Oktyabrda Qafan bölgəsində İranın Ermənistandakı konsulluğunun açılması da bu səbəblər sırasındadır. Bu, Ermənistan-İran münasibətləri daha da möhkəmlənməyə xidmət edir. Belə ki, İranın qəsdən qırğınlar apardığı bir dövrdə Qərblə nüvə sazişi üfüqdən çox uzaq görünür. Bu amillər də İranı Ermənistan üçün xarici dünyaya yeganə pəncərə kimi qoyub.

Azər Nuriyev Son.az