İnsan beyninin gizli təqvimi: Hansı yaşda necə dəyişirik?
Digərləri 13 Dek 2025 01:01:00 81 0
Kembric Universitetinin alimləri insan beyninin həyat boyunca dörd əsas "yenidən konfiqurasiya" mərhələsindən keçdiyini müəyyən edib.
Bu xəbəri də oxu: Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlandı
Son.az xəbər verir ki, "Nature Communications" jurnalında dərc olunan araşdırma beynin 9, 32, 66 və 83 yaşlarında mühüm dəyişikliklərə uğradığını göstərir.
Tədqiqat çərçivəsində 4 min nəfərin MRT görüntüləri təhlil olunub və beyin inkişafı aşağıdakı mərhələlərə bölünüb:
Doğuşdan 9 yaşa qədər - sürətli inkişaf və "xaos" dövrü
Bu mərhələ beyin üçün ən intensiv inkişaf dövrüdür. Boz və ağ maddə sürətlə artır, beyin lazım olandan daha çox əlaqə yaradır. Bu isə məlumat emalının nisbətən yavaş olmasına səbəb olur.
9-32 yaş - yetkinləşmə və optimallaşma
Beyin özünü daha səmərəli işləmək üçün yenidən qurur. Neyron yolları qısalır, düşünmə və qərarvermə qabiliyyəti güclənir. Paradoksal olaraq, beyin ən sabit formaya təxminən 32 yaşda çatır.
32-66 yaş - koqnitiv sabitliyin ən uzun mərhələsi
Bu dövrdə zəka, yaddaş və şəxsiyyət davamlı və stabil olur. Bununla belə, beyin bölgələri arasındakı əlaqələr yavaş-yavaş zəifləməyə başlayır.
66-83 yaş - erkən qocalma və müdriklik
Ağ maddədə əlaqələrin sürətli azalması müşahidə olunur. Buna baxmayaraq, bu yaşda olan insanlar təcrübə sayəsində emosiyalarını daha yaxşı tənzimləyə bilirlər.
83 yaşdan sonra - gec qocalma
Bu mərhələdə neyron əlaqələrinin azalması beyin bölgələri arasında ünsiyyəti zəiflədir və demensiya riski artır.
Professor Duncan Astle bildirib ki, bu tapıntılar beynin həyat boyu dəyişdiyini və heç vaxt tam "sabit" qalmadığını göstərir. Beynin təkamülü müxtəlif mərhələlərdən keçərək ömür boyu davam edir.
Fidan Son.az
- 13 Dek 00:25
Mütəxəssislərə görə, kartof qızardarkən duz kartoflar yağdan çıxan k
Ətraflı
- 13 Dek 00:12
Reanimasiyadan çıxan aktyor ilk dəfə açıqlama verdi
Ətraflı
- 13 Dek 00:01
Son.az 13 dekabr 2025-ci il üçün günün ulduz falını təqdim edir:
Ətraflı
- 12 Dek 23:55
Rusiyanın Kamçatka diyarı ərazisində 5,8 bal gücündə zəlzələ qeydə a
Ətraflı
- 12 Dek 23:52
Bakıda Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin xatirə gecə
Ətraflı
- 12 Dek 23:43
Fikrət Əmirov adına Gəncə Dövlət Filarmoniyasında Ümummilli Lider Heyd�
Ətraflı
- 12 Dek 23:24
Türkiydə məşhur müğənni Güllünün ölümü ilə bağlı aparılan istin
Ətraflı
- 12 Dek 23:20
Gümüşün birja qiymətləri yeni tarixi maksimuma çatıb.
Ətraflı
- 12 Dek 23:14
Kürdəmir rayonunun "Çöl yolu" adlanan ərazisində yol-nəqliyyat
Ətraflı
- 12 Dek 23:05
"Hamiləyəm" deyib evləndiyi şəxsi aldadan qadın 6 gün sonra qı
Ətraflı
- 12 Dek 22:51
Mütəxəssislər bildirirlər ki, soyuducuda şüşə banka saxlamaq göründü
Ətraflı
- 12 Dek 22:26
"Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqındakı artım dinamikasını müşah
Ətraflı
- 12 Dek 22:13
İstanbul Böyük şəhər Bələdiyyəsinə (İBB) qarşı aparılan korrupsiya
Ətraflı
- 12 Dek 22:01
Qaradəniz və Aralıq dənizində ard-arda baş verən zəlzələlər bölgəd�
Ətraflı
- 12 Dek 21:54
Polkovnik-leytenant Ramil Səfərovun hərbi rütbəsi artırılıb.
Ətraflı