Ticarət mərkəzləri, restoranlar niyə "dolub daşır"?


Digərləri 04 Dek 2025 10:00:00 80 0

Ticarət mərkəzləri, restoranlar niyə "dolub daşır"?

Dünyada çətin vəziyyət yaşanır. 2026-cı ildə iqtisadi vəziyyətin daha da çətinləşəcəyi ehtimal olunur. Bir sıra ölkələrdə yaranan böhran vəziyyətinin Azərbaycana necə təsir edəcəyi hələlik məlum deyil.

Lakin, çətinliklərə baxmayaraq bütün dünyada restoranlar, ticarət mərkəzləri, telefon mağazaları "ağzına kimi doludur". Demək olar ki, hər 10 nəfərdən 8-nin əlində "iPhone" var. Yay tətilini hamı xarici ölkədə keçirməyə can atır.

Çoxları bu halı rifah göstəricisi hesab etsə də, əslində əlaqəsi yoxdur. Əksinə, böhran vəziyyətlərində yaranan vəziyyətlərdən biridir. Belə ki, iqtisadiyyatda "lipstick" effekti adlandırılan anlayış var. İngilis dilindən tərcümədə dodaq boyası mənasını verən bu anlayış məhz yaranmış belə vəziyyətləri təcəssüm etdirir.

"Lipstick" effekti iqtisadiyyatda müşahidə edilən davranış modelidir. Bu anlayış insanların çətin dövrlərdə böyük xərclərdən (ev, maşın ) qaçıb daha kiçik və sərfəli məhsullara üstünlük verməsini izah edir. Yəni ümumi iqtisadi vəziyyət zəifləyəndə insanlar özlərini daha yaxşı hiss etmək üçün bahalı olmayan lakin zövq verən kiçik alışlar edirlər.

Bu fenomen adını dodaq boyasından alır. Çünki iqtisadi çətinlik dövrlərində belə kosmetik məhsullara, xüsusilə də dodaq boyasına tələbatın azalmadığı müşahidə olunub. İnsanlar daha baha məhsullar əvəzinə özlərini sevindirmək üçün daha əlçatan seçimlər edir və bunu psixoloji rahatlıq vasitəsi kimi istifadə edirlər.

"Lipstick" effekti istehlak vərdişlərinin yalnız maddi imkanlarla deyil emosional ehtiyaclarla da əlaqəli olduğunu göstərir. Bu səbəbdən iqtisadçılar bu effekti insanların motivasiyasını anlamaq üçün mühüm bir göstərici kimi qiymətləndirir. Bu model həm də böhran dövrlərində hansı sektorların daha dayanıqlı ola biləcəyini göstərməsi ilə diqqət çəkir.

İsmayıl Son.az


Xəbərə aid video

Hərbi gəlirlərdə rekord yüksəlişi: güc bazarını kim və nə üçün yenidən qurur? like
  • 04 Dek 09:52  
Siyasət Hərbi gəlirlərdə rekord yüksəlişi: güc bazarını kim və nə üçün yenidən qurur?

Stokholm Beynəlxalq Sülh Tədqiqatları İnstitutunun (SIPRI) son hesabatına

arrow Ətraflı
Nazir rəisi işdən çıxardı  İki təyinat etdi like
  • 04 Dek 09:44  
Digərləri Nazir rəisi işdən çıxardı İki təyinat etdi

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin (FHN) Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətin

arrow Ətraflı
Elgiz ilk dəfə qızının otağını GÖSTƏRDİ like
  • 04 Dek 09:32  
Şou-biznes Elgiz ilk dəfə qızının otağını GÖSTƏRDİ

Aparıcı Elgiz Əkbərin evindən görüntülərlər diqqət çəkib.

arrow Ətraflı
Mikroavtobus su kanalına AŞDI  çox sayda yaralı var like
  • 04 Dek 09:25  
Digərləri Mikroavtobus su kanalına AŞDI çox sayda yaralı var

Şəmkirdə mikroavtobus su kanalına aşıb.

arrow Ətraflı
Rubl və avro bahalaşdı, dollar isə... like
  • 04 Dek 09:20  
Digərləri Rubl və avro bahalaşdı, dollar isə...

Azərbaycan Mərkəzi Bankı bu günün valyuta məzənnələrini açıqlayıb.

arrow Ətraflı
Kağız dəsmal alarkən diqqət  İçində olan bu 3 maddə xərçəng yaradır like
  • 04 Dek 09:15  
Digərləri Kağız dəsmal alarkən diqqət İçində olan bu 3 maddə xərçəng yaradır

Gündəlik istifadədə ən zərərsiz görünən məhsullardan biri hesab edil�

arrow Ətraflı
Mərdəkan 6 saat işıqsız qalacaq like
  • 04 Dek 09:05  
Digərləri Mərdəkan 6 saat işıqsız qalacaq

Mərdəkan qəsəbəsinin bir hissəsində yenidənqurma işləri ilə əlaqəda

arrow Ətraflı
Dekabrda 3 bürc bəxtəvər olacaq like
  • 04 Dek 08:42  
Digərləri Dekabrda 3 bürc bəxtəvər olacaq

Dekabrın 5-də baş verəcək Tam Ay bir neçə bürc üçün xoş maliyyə sü

arrow Ətraflı
“Ərdoğana görə boşanmağımızı bir il təxirə saldıq” like
  • 04 Dek 08:08  
Digərləri “Ərdoğana görə boşanmağımızı bir il təxirə saldıq”

Məşhur müğənni Sinan Akçıl Burcu Kıratlı ilə boşanma müddəti ilə

arrow Ətraflı
Kamilə həyat yoldaşı barədə: "Deyir danışma, istədiklərini uzaqda axtar" like
  • 04 Dek 07:07  
Şou-biznes Kamilə həyat yoldaşı barədə: "Deyir danışma, istədiklərini uzaqda axtar"

Aparıcı Kamilə Babayeva həyat yoldaşı İbrahim Rzabəyovdan danışıb. 

arrow Ətraflı
Həm immuniteti gücləndirir, həm də arıqladır like
  • 04 Dek 06:06  
Digərləri Həm immuniteti gücləndirir, həm də arıqladır

Mütəxəssislər bildirirlər ki, gündəlik qidalanmada soğanın istifadəsi

arrow Ətraflı
Çox az istifadə olunur amma ən faydalı tərəvəzdir like
  • 04 Dek 05:05  
Digərləri Çox az istifadə olunur amma ən faydalı tərəvəzdir

Qulançar (asparagus) yüksək qidalılıq dəyəri və sağlamlığa müsbət t

arrow Ətraflı
Yemək yeyərkən su içməyin like
  • 04 Dek 04:04  
Digərləri Yemək yeyərkən su içməyin

Ürək yanması yaşayan insanların suyu necə içməli olduğu ilə bağlı qa

arrow Ətraflı
Ən təhlükəli beş alkoqollu içki açıqlandı like
  • 04 Dek 03:03  
Digərləri Ən təhlükəli beş alkoqollu içki açıqlandı

Alkoqollu içkilərin sağlamlığa təsiri ilə bağlı aparılan son araşdır

arrow Ətraflı