Maraqlıdır, vaxtı keçmiş kreditlər hansı halda silinə bilər?

Son.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı metbuat.az-a açıqlama verən iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov bildirib ki, bazar iqtisadiyyatı prinsipləri çərçivəsində mövcud maliyyə sistemində vaxtı keçmiş kreditlərin silinməsi məsələsi cəmiyyət tərəfindən düzgün qavranılmır.

Onun sözlərinə görə, əslində, özəl sektorun, beynəlxalq maliyyə institutlarının və biznesin cəlb etdiyi vəsaitlərin kredit şəklində verildikdən sonra silinməsi ilə bağlı hər hansı qərarın gözlənilməsi həmin maliyyə institutlarının fəaliyyət səmərəliliyinin azalmasına, defolt riskinin yaranmasına və nəticə etibarilə sistemin əsaslarının zəifləməsinə gətirib çıxara bilər:

"Burada əsas məqam ondan ibarətdir ki, maliyyə institutları - istər kommersiya, istərsə də dövlət bankları kreditləri öz vəsaitlərindən deyil, məhz üçüncü tərəflərdən cəlb etdikləri vəsaitlər hesabına verirlər. Əgər kreditlərin geri qaytarılması ilə bağlı intizam pozularsa və cəmiyyətdə gözlənti yaransa ki, ödənilməyən borclar silinəcək, bu, kütləvi şəkildə öhdəliklərin icra edilməsində intizamsızlığa səbəb ola bilər.

Türk iqtisadçıların fikirlərinə görə, məsuliyyətli şəkildə borcunu ödəyən vətəndaşla müqayisədə öhdəliklərini yerinə yetirməyən şəxsin borcunun silinməsi "məsuliyyətli vətəndaşın aldadılması" kimi qəbul olunur. Bu isə gələcəkdə intizamın daha da pozulmasına yol aça bilər".

R.Həsənov hazırkı şərtlər daxilində bir neçə səbəbdən kredit borclarının silinə biləcəyini söyləyib:

"Bank özü təşəbbüs göstərərək, korporativ sosial məsuliyyət siyasəti çərçivəsində müəyyən sosial qruplara münasibətdə borcun silinməsi ilə bağlı qərar qəbul edə bilər. Məsələn, 2020-ci il müharibəsindən sonra şəhid ailələrinin və ya sağlamlığını itirmiş qazilərin borclarının silinməsi buna nümunədir. Bu, bankın özünün maliyyə təhlil edərək hansı səviyyədə güzəştlər verilməsi imkanları daxilində könüllü olaraq borcun silinməsi prosesidir. Bu kateqoriyalar, məsələn, valideynlərini itirmiş şəxslər və ya az gəlirli sosial qruplar üçün də genişləndirilə bilər.

Digər halda dövlətin qəbul etdiyi qərarlar nəticəsində kredit qaytarma qabiliyyətini itirmiş şəxslərə münasibətdə dəymiş zərərin aradan qaldırılması məqsədilə borclar silinə bilər. Məsələn, 2015-ci ildən sonra yaranmış devalvasiya nəticəsində valyuta kreditləri kəskin artdı.